Sinimbu, de 4.
September 1909
Liewe Verwandte
Datmol hommer lang uff us warde geloss. Der werd wuhl schun
gedaacht honn, die in Brasilije die denke nit me an us. Awer näh, die
Sache is die, mer schräiwe im letzte Brief an Ouch, dat mer noch nit
gleisches mit gleischem vergelte kunnde, wäil mer noch nit
photographärt sinn. Da dat noun endlisch de Fall is, schräiwe mer
nound unn sende Ouch us Bild.
Mer sinn noch all gesund unn munter, trotzdäm de Gesundhätszustand
im ganze Munizip in schläschter war. Die gelwe Pocke sinn ined Land
geschleppt wor unn ginge vun Hous zu Hous. Bis jetzt sinn mer
verschont blieb. Dr. med. Hardegger unn Heinz von Ortenberg honn die
Impfung ahngeordent. Viele Familie losse impfe um sich vor däh
boshaft Krankhät se schütze. Aach mer honn de Versuch gemach. Die
mäste Läit halle nix vuner Impfung unn stehner misstrouisch gähn
iewer. Die Regierung läht in Brasilije käne Zwang uuf, um die
Bevölkerung zur Impfung se verahnlosse, unn deshalb werd ähr oussem
Wähsch gang. Sterwefäll an de Pocken kame glicklischerwäis nor sehr
verähnselt vor. In Nischte vun mäinem Brurer Peter is drahn
gestohreb. Peter Hölz unn Familiesch hon se aach dorisch mache
miesse, sinn all sowäit glicklisch devun kumm, nor bäi ihm sinn se
dorsch Verkältung uff die Aue geschlahn unn er word genärischt sich
paar Wuche vum Pastor Hamman behannele se losse, däm it geglickt is
ihn wierer ganz hersestelle. Hamman is in deitscher Arzt unn
woohnt in Sinimbu.
Vorisch Johr war die Dullwut unner de Hunn in erschreckender Wäis
uufgeträt. Viel Persone wurde vun dolle Hunn gebiss. In Suhn vum
Lehrer Schieferdecker word vun änem dulle Goul gebiss, selbst inn
Mutter word vun säinem Kind gebiss, unn musst säisch ewefalls wie
alle anere betroffene Persone inned Institut noh Rio de Janeiro
begenn. All die dat dortische Institut uffsucht hon wurde wierer
gehält.
Dat Ähr war vorisch Johr ganz vorzischlisch geroht, dat Johr isse
wenischer gut ousgefall. It war dat ganz Johr ziemlisch nass, wat
zur Folisch hatt, dat it Ähr beim Reife beinträschtischt wor is.
Mais issen 1/3 vum Ganze foul, Tuwak gawed dies Johr 97 Arrober gähn
146 Arrober im Vorjohr, de Preis vor in Arrober 3800 gähn 7500 Reis
im Vorjohr.
In Dillephon orer Fernsprecher is vun Santa Cruz dorisch Rio
Pardinho unn Sinimbu bis in die hinnerschte Kolonie vorisch Johr vun
de Regierung gebout wor.
Dohmols vor 50 Johr als mer vun Däitschland hie ahnkamde, hat ma vun
de wilde Mensche nix gehort und gesieh, awer nound im Verlaf vun 50
Johr kame se hie in verschiedene Gäschende zum Vorschäin. Vorische
Summer kamese aach dorisch us Pikade. An die 50 – 80 sinn it gewäs.
Ous nächster Näh kunnte mer se ahngucke, se sinn zutroulischer woor
unn berele sisch bäi de Deitsche um Nahrung dorisch. Ähr Fareb is
dreckisch broun, lange schwarze Hoor hänge wiest um de Kopp unn
gennen domit in rescht willes Oussiehn. Se schaffe nit, ähr Nahrung
besteht ous Mäis, Ratte, Wärmer unn de gleische meh. All dat wärd
vun däne roh gess. Hie in Bäispiel: Bäi änem Kolonist hie in de Näh
ging in Kuh in, de Besitzer derselwe hot die Hout abgezoh unn
iewerließ dat Fleisch de Aasgeier. Selwische hatte dat Werik schun
zur Häläft beend, doh kame die Wilde unn fraßen mit kolossalem
Appetit dat iewerische. Se ginge dorisch die uffene Landstroße, ohne
dat se jemand in Läid zugefiescht hon, heschtens dat se die Läit
angeberelt hon. Se zeite sich anfangs ziemlisch ängstlich, wat
spärer einer freche Dreistischkät Platz gemach hot. Se schmeisse bäi
verschiedene Kolonisten mit Stän uuf Däscher und Deere unn
verschwande im Wald ohne wierer gesieh se were. Glicklischerwäis
gehöre se nit zum Stamm de Coroados, wie se in de Provinzen Parana,
Santa Catarina unn Sao Paulo vorkumme. Dat Vullik is sehr besartisch
unn hon in genannte Provinze schun manisch Kolonistenglick zerstehrt.
Vorisch Johr wahre die Mäis unn Ratte in ganz Brasilije furschtbar
uffgeträht. Grumbeere worde vunin ousem Borem gewiehlt. Gemies,
Zuckerrohr unn alle andere Feldfrischt wurde vernischt, de Mais word
in de Hitte gefress. Bei Daach war kän Mous orer Ratt se siehn, awa
bäi Ahnbruch de Dunkelhät kamese in furschtbare Masse ousem Wald in
die Maishitten geströmt. In den Maishitte kunnt ma in diefster
Dunkelhät Hunderte derselwe in korzer Zäit doht mache. In Mann hot
die Dehr uffgemach unn schoss mit äner Pistol ins dunkle unn guck,
er hat 5 Ratte erschoss.
Die Hauschrecke honn us glicklischerweis wierer verloss.
Hoffentlisch sinn se wierer in ähr Heimat Argentinien zrickgekehrt.
Dat Friehjohr setzt mit scharfer Truckehät in, wenn it so wäirer
geht, honn mer nette Oussichte. Hoffentlisch werd ball de ersehnt
Rähn falle.
Dat 50 jährig Jubiläumsfest zu Ehren user Ankunft in Sinimbu word am
27. Oktober 1907 glänzend gefeijert. Mer sende Ouch de Festbrief in
änem andere Kuvert. Ferner sende mer in Postkart welsche dat Santa
Cruzer Rothes zeit, Camara Municipal Collegio Districtal,
Distriktalschule unn de Torem vun de protestantisch Kerisch.

Us Ubstbäm
verspresche in reisch Ähr se genn. Allet steht in de Blütepracht.
Versuche zur Veredlung ouslänischer Ubstsorte honn mer aach schun
angestallt. Deitsche Äppel unn Berebääm, ferner japanische Quetsche,
japanische Blutquetsche unn andere hiesige Quetschearte honn mer zum
wachse bracht, eweso Aprikose.
Nound will äijsch mäin Schreiwen schließe unn Ouch vieldausendmol
grieße. Mer hoffe, dat Ouch däh Brief bäi bester Gesundheit antreffe
duht. Vuller Erwartung auf baldische Antwort verbläibe äijsch
Ouer Adam Claas
Grieß alle Verwandte in Hundheim. Gruß vun de klän Erna die mit
uffem Bild is. |